Wednesday 18 April 2012
Advertisement
Het Kenozoïcum (”jong leven“) begon ca. 65 miljoen jaar geleden. Het wordt onderverdeeld in de perioden Tertiair (Lat.: derde) en Quartair (Lat.: vierde). Na het uitsterven van vele diergroepen aan het einde van het Krijt bloeiden andere soorten op, met andere woorden na het ”Tijdperk van de Reptielen“ (dinosauriërs) volgde nu het ”Tijdperk van de Zoogdieren“. Deze aanvankelijk overwegend kleine schepsels ontwikkelden zich tot de voorvaders van de huidige diersoorten. Hun veelsoortigheid ging van walvis tot neushoorn, van mammoet tot olifant. De zoogdieren kregen haren in plaats van reptielschubben en de vogels een verenkleed. Ze veroverden geleidelijk alle leefgebieden, de bossen en steppen, het water en de lucht. Natuurlijk moesten ze hun lichaamsbouw en ledematen aanpassen aan het desbetreffende leefgebied.
Wat de voortplanting betreft vormden de zoogdieren twee groepen. De ene groep legde eieren (bijv. het cloacadier) en zoogde aansluitend de jongen;de andere groep baarde levende jongen. Bovendien ontwikkelden zich uit de vroege primaten de oervormen van de huidige mens. Volgens de oorsprong gaat waarschijnlijk terug tot meer dan 60 miljoen jaar geleden.
Belangrijke geologische gebeurtenissen van het Kenozoïcum waren de vorming van nieuwe gebergten, het opstijgen van zoutlagen tot dicht aan het aardoppervlak en de vergletsjering in het Pleistoceen (IJstijdvak) twee miljoen jaar geleden. Door veelvuldige plooiingen van de aardkorst, vulkanische activiteiten en voortdurende stijgingen en dalingen van de zeespiegel, waardoor grote gebieden nu eens werden overstroomd en vervolgens weer droogvielen, ontstond heel geleidelijk het beeld van de aarde, zoals wij dat tegenwoordig kennen. In de plantenwereld begon met de ontwikkeling van de bedektzadigen (kruidachtige gewassen en houtgewassen, waarvan de zaden door vruchtbladeren worden omhuld) een nieuwe heerschappij. In het Kenozoïcum ontstonden grotere klimatologische verschillen. Aan de polen werd het kouder, het over het geheel gelijkmatig warme klimaat veranderde steeds meer in een klimaat met jaargetijden en temperatuurschommelingen.
Lees hier al onze onderwerpen over: Kenozoïcum