Kringloop der gesteenten
Magmatisch gesteente, sedimentgesteente en metamorf gesteente staan via de kringloop der gesteenten met elkaar in verband.
Door de voortdurende veranderingen ontstaat elk der gesteenten uit een ander gesteente.
Aan het begin van deze kringloop staat het magma, dat ontstaat door het smelten van reeds aanwezig gesteente van elke soort. Door het smeltproces in het binnenste van de aarde worden alle chemische elementen gehomogeniseerd.
Bij afkoeling vormen zich door kristallisatie nieuwe mineralen. Er ontstaat nieuw magmatisch gesteente. Het grootste deel daarvan wordt geproduceerd aan de grenzen van tegen elkaar botsende lithosfeerplaten.
Bij botsingen van platen komen deze tijdens een bergvormingsproces naar boven. De nu hoger liggende gesteenten worden blootgesteld aan een verwerings- en erosieproce, tot tenslotte magmatisch gesteente bloot komt te liggen aan de oppervlakte. Hier begint nu ook voor dit gesteente het verweringsproces.
IJzerhoudende mineralen worden ijzeroxide, andere mineralen worden kleiverbindingen. Dit deels veranderde en deels onveranderde steenpuin komt via de rivieren weer in de zee terug, waar zich verschillende sedimentlagen van zand, klei en afgestorven organismen vormen.
Geleidelijk worden deze lagen steeds verder bedekt, en komen onder andere door hun eigen gewicht in dieper gelegen gebieden terecht.
Wanneer ze zich binnenin de aarde in gebieden met temperaturen van boven de 300 graden Celsius bevinden, gaan de aan de aardoppervlakte stabiel gebleven mineralen over in een andere mineraalfase.
Onder hoge druk en hoge temperatuur veranderen sedimentgesteenten in metamorfe gesteenten.
Wanneer deze verder verwarmd worden, vormt zich nieuw magma, en de kringloop begint van voren af aan. Deze kringloop eindigt nooit, maar verkeert op verschillende plaatsen op aarde in verschillende stadia.
Er kunnen natuurlijk ook gedeelten van de kringloop overgeslagen worden. Elk type gesteente kan direct aan de oppervlakte vrij liggen, en door verwering of erosie uitgangsmateriaal voor nieuwe sedimenten zijn.
Door diepzeeboringen is ook bekend geworden, dat magmatische gesteenten diep in het binnenste van de aarde nooit aan de oppervlakte kwamen en blootgesteld werden aan verwering.
De kringloop der gesteenten staat in directe samenhang met platentektonische processen. Wanneer platen wegduiken, smelten gesteenten. Wanneer platen op elkaar botsen, vormen zich gebergten. Door hoge druk en hoge temperaturen worden metamorfe gesteenten gevormd.
De oppervlakten van de gebergten eroderen of verweren. De gevormde sedimenten zetten zich op de zeebodem af, worden geleidelijk bedekt en komen in de diepte terecht, waar ze als magma hun kringloop hervatten.